Năm mới, nhiều người trong dự định cho một năm của mình có kế hoạch từ bỏ đi một thói quen xấu như nghiện sô cô la, rượu, bia, tính lười biếng, thì nếu quyết tâm, đều có thể từ bỏ được. Nhưng với một thói quen mới, và nhiều chuyên gia cho rằng triệu chứng nặng của nó là nghiện, đó là mạng xã hội, thì bạn có từ bỏ được không nếu đã dùng quá nhiều?
Theo một báo cáo của Ofcom, tổ chức quản lý viễn thông của Anh, thì hai phần ba người sử dụng Internet đều có tài khoản mạng xã hội. Theo một khảo sát của First Direct, một ngân hàng trực tuyến, một phần ba người sử dụng Facebook ở Anh sử dụng ít nhất một giờ mỗi ngày và 12% sử dụng ít nhất hai giờ mỗi ngày. Đối với mạng Twitter thì 31% người dùng sử dụng hơn một giờ mỗi ngày với trang này, trong đó, 14% (tương đương 3,6 triệu người) cho biết họ sử dụng hơn hai giờ.
Nhưng tác động tâm lý của những thông tin này là gì? Theo một khảo sát của Pencourage cho thấy hai phần ba những người sử dụng Internet đã sửa đổi thông tin về mình trên mạng xã hội đề phù hợp với những hình ảnh mà họ muốn tạo ra và 30% cho biết họ không đưa ra thông tin thực trên mạng xã hội. Và nguyên nhân thường do cảm giác tội lỗi và có thể dẫn đến gợi nhớ về những kỷ niệm không đẹp.
Tiến sĩ Aric Sigman, một chuyên gia trong lĩnh vực tác động của ký ức đến trẻ em, cho biết các chuyên gia đang nhận rõ hơn về tác động tâm lý của mạng xã hội đến tất cả các nhóm tuổi, những đặt biệt nhất là lớp trẻ. Theo tiến sĩ, có một hiện tượng gọi là trầm cảm Facebook; khi những người trẻ dành quá nhiều thời gian trên mạng xã hội thì bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu của bệnh.
Rõ ràng ông không phản đối mạng xã hội về mặt nguyên tắc, nhưng chỉ lo lắng khi nó bị sử dụng quá mức. Ông cho rằng trẻ em không nên sử dụng nhiều hơn hai giờ mỗi ngày trên mạng và chỉ sử dụng cho thời gian rỗi, không trong giờ làm việc. Ông lý giải rằng mạng xã hội cũng như chiếc tủ lạnh, là một phát minh tuyệt vời của công nghệ, nhưng nếu bạn dùng quá nhiều sẽ bị tiểu đường và béo phì. Đối với mạng xã hội, khi sử dụng nhiều giờ mỗi ngày, thì những phản ứng tiêu cực sẽ xuất hiện.
Ảnh hưởng của mạng xã hội đến thế hệ trẻ cũng được phân tích bởi một báo cáo của viện nghiên cứu ung thư của Anh trong một chương trình khuyến khích những người bỏ rượu. Báo cáo này chỉ ra rằng một phần sáu số người từ 18 đến 34 tuổi cảm thấy bị áp lực của bữa tiệc năm mới và chuyển sang giải tỏa trên mạng xã hội. Đây là điều hoàn toàn trái ngược với gần 90% người Anh cho rằng họ muốn đi ra ngoài hoặc dự tiệc ở nhà.
Mọi người đồng thời cũng tăng mức lo lắng đối với ảnh hưởng của những gì họ làm trên mạng, đặc biệt liên quan đến công việc trong trong tương lai. Theo một nghiên cứu của một tổ chức tìm kiếm nhân sự, thì có đến 48% tổ chức tuyển dụng hiện nay đã xem cả hồ sơ mạng xã hội của ứng viên.
Anh Tim Callow, một sinh viên 20 tuổi, cho biết anh bắt đầu cẩn thận hơn với những gì thể hiện trên hồ sơ của mạng xã hội Facebook vì biết những người tuyển dụng có sử dụng hồ sơ trên Facebook như là một tiêu chí cho lựa chọn ứng viên. Thỉnh thoảng ai đó có đưa một số nội dung hài hước trên mạng xã hội nhưng đối với người tuyển dụng họ có thể nghĩ khác.
Mạng xã hội cũng có thể hủy hoại sự nghiệp của những người lớn tuổi. Ông Brooks Newmark, một ủy viên nghị viện Anh, đã phải từ chức khỏi chính phủ sau khi hình ảnh không tốt của mình xuất hiện trên mạng xã hội. Sự việc bắt đầu từ một phóng viên của tờ Sunday Mirror, người này đã tạo một tài khoản Twitter giả với tên một cô gái. Sau một số lần nói chuyện, ông Newmark đã gửi ảnh cưa cẩm nhạy cảm chụp bản thân đến cô này.
Một số người do quá thất vọng với mạng xã hội đã quyết định từ bỏ hoàn toàn nó. Theo báo cáo đầu năm nay của hãng iStrategy, thì trong ba năm, từ 2011 đến 2014, có hơn 4,2 triệu người vị thành niên (từ 13 đến 17 tuổi) ở Mỹ bỏ Facebook, chiếm đến 25,3% số người sử dụng ở độ tuổi này; số người có độ tuổi cao hơn, từ 18 đến 24 tuổi, từ bỏ mạng Facebook ở Mỹ là 6,9 triệu người, nhưng chỉ chiếm 7.5%.
Michael Miller, một sinh viên của đại học Durham, cho biết anh ta tránh dùng Facebook vì nó ảnh hưởng đến cuộc sống riêng tư. Theo anh Miller, hầu hết những người cùng thế hệ anh ta không nhận thức một cách nghiêm túc giữa mạng xã hội và tính riêng tư. Cho dù họ không đánh giá Facebook như là một dịch vụ thì nó còn hơn là một nền tảng giám sát. Hơn nữa, sau những tiết lộ của Snowden thì điều này không còn là hoang tưởng.
Cho dù bạn tham gia các hoạt động độc lập thì rõ ràng bạn cũng khó tránh được ảnh hưởng bởi mạng xã hội. Mạng xã hội đã tạo ra một cuộc cách mạng trong cách truyền lan thông tin. Theo một báo cáo của trung tâm nghiên cứu Pew, một tổ chức gồm các nhà khoa học, cho biết mạng xã hội không chỉ là nơi để chia sẽ tin tức mà còn nơi biến các thành viên mạng xã hội thành các phóng viên công dân (“citizen journalists”). Gần một nửa số người dùng đã thảo luận các tin tức trên mạng xã hội, trong đó 14% đã truyền bá các bức ảnh họ tự chụp ở các sự kiện có giá trị.
Tiến sĩ Tom Felle, quyền giám đốc tương tác và báo chí tại đại học City, cho biết ông ta nghi ngờ rằng phóng viên công dân có khả năng sản xuất các bản tin có cùng chất lượng như phóng viên chuyên nghiệp. Theo ông, truyền thông mạng xã hội không phải là báo chí, nhưng nó là thông tin; chẳng hạn, thực tế vẫn cần những tờ báo địa phương, nhưng những tờ báo này sẽ bị giết chết bởi truyền thông xã hội.
Theo Gemma Went, một cố vấn về truyền thông xã hội, thì một nên tảng truyền thông xã hội trong tương lại cần phải đáp ứng những gì mà người sử dụng cần. Sự thất bại của mạng xã hội Bebo và MySpace là minh họa cho việc người sử dụng khi thấy nhàm chán họ sẽ từ bỏ các nền tảng này. Bebo ở đỉnh cao vào năm 2008 khi được bán cho AOL với giá 850 triệu USD và sau đó giảm rất nhanh. Tương tự, MySpace có 75,9 triệu người sử dụng hàng tháng ở Mỹ vào tháng 12 năm 2008 thì nay chỉ còn 34,8 triệu.
Bà Went cho biết, Facebook có một số lúc không tốt, nhưng bản chất phổ biến của nó đã làm cho nhiều người khó dừng sử dụng, cho dù đã có những vấn đề về dữ liệu, tính riêng tư và quảng cáo; bạn bè và gia đình đều ở đây nên nó sẽ làm cho bạn cảm thấy bạn cũng cần ở đó. Instagram đã thành công khi đáp ứng được nhu cầu chia sẻ cuộc sống qua ảnh và sắp xếp hoàn hảo các hình ảnh tự sướng.
Xu hướng chung là số đông là đổ xô vào một mạng xã hội khi có những cái mới nhưng sẽ rờ bỏ khi họ thấy nhàm chán. Việc muốn giữ được số đông các thành viên trên một mạng xã hội cần luôn làm cho những người sử dụng mạng xã hội này cảm thấy thích thú.
Jen Smith, một người làm việc với các doanh nghiệp để tăng ảnh hưởng của họ trên mạng xã hội, cho rằng các doanh nghiệp sẽ chú ý đến các mạng xã hội có công cụ tìm kiếm, tương tự như Google+. Bà Smith cho rằng các doanh nghiệp về lâu dài sẽ không xem Facebook là lựa chọn số một trong truyền thông trên mạng.
Một lĩnh vực phát triển đầy bất ngờ là điện thoại thông minh. Theo một báo cáo mới nhất của IPSOS Mori thì có đến 90% người sử dụng Twitter đã truy nhập mạng xã hội này qua điện thoại. Sự phát triển của điện thoại thông minh đã thúc đẩy nhu cầu chia sẻ ảnh ngay lập tức và tự phát thông qua ứng dụng Snapchat. Một số cho rằng bản chất “phù du” của Snapchat đã làm cho nó hấp dẫn với người dùng, những người thích thú với việc chia sẻ ảnh mà không bị lo lắng rằng họ cần phải tham gia mạng mãi mãi.
Một loạt các nền tảng dựa trên điện thoại thông minh được sinh ra nhanh chóng, trong đó có Secret, là một chương trình cho phép người dùng cho thể chia sẻ cảm xúc và suy nghĩ hoàn toàn ẩn danh thông qua tin nhắn đến từ Facebook hoặc những người có trong danh bạ. Ý tưởng về mạng ẩn danh cũng tương tự như một số mạng khác, như Ask.fm chẳng hạn, một mạng ẩn danh đã trở nên nổi tiếng sau khi xác nhận nhiều người chưa thành niên tự tử vì bị xúc phạm trên mạng xã hội này. Cho dù các mạng xã hội này sẽ phải đối mặt với những vấn đề tương tự trong tương lai, thì chúng ta vẫn sẽ thấy nó tiếp tục xuất hiện.
Một hướng mạo hiểm khác là Spayce, một chương trình cho phép người sử dụng có thể kết nối với người khác ở cự ly trong vòng 100 mét khi sử dụng điện thoại thông minh. Người sử dụng có thể lựa chọn hình thức cá nhân hay chuyên gia, tùy thuộc vào đối tượng mà mình muốn kết nối tới. Spayce sẽ gặp cạnh tranh mạnh mẽ từ các ứng dụng mới bắt đầu khác, những nếu thành công sẽ là rất lớn.
Và như vậy, rõ ràng là còn rất lâu để khiến bạn cảm thấy hết hứng thú với truyền thông xã hội. Cho dù đã biết mạng xã hội có những điểm không tốt, thì khi cảm thấy khả năng đưa tin nhanh và tương tác với bạn bè và gia đình của mạng xã hội là bạn vẫn bị thôi thúc gần như không thể cưỡng lại để dùng nó.
Nhưng nếu bạn suy nghĩ bạn từ bỏ nó như từ bỏ thuốc lá, rượu, bia, thì nó có thể làm cho cuộc sống của bạn trong năm 2015 thực sự khác.
