Người kinh doanh qua mạng vẫn phấp phỏng lo đi tù

Những sửa đổi cách đây hơn một tháng của Bộ Tư Pháp liên quan đến khả năng bỏ tù một số trường hợp kinh doanh qua mạng vẫn không làm giới doanh nghiệp công nghệ thông tin và cộng đồng khởi nghiệp bớt lo lắng.

Phát biểu trong buổi Đối thoại giữa doanh nghiệp Công nghệ thông tin (CNTT) và chính quyền thành phố ngày 31/8, ông Vũ Anh Tuấn – Tổng thư ký Hội tin học TP HCM (HCA) nêu ngay “chuyện khó xử” của chính mình: “Tôi đang là giám đốc của Vườm ươm Quang Trung, thành viên câu lạc bộ các vườn ươm ở TP HCM. Chúng tôi đã hỗ trợ nhiều nhóm khởi nghiệp nhưng khi tư vấn xong hết thì các em hỏi nên ở đây hay sang Singapore? Giờ tôi trả lời làm sao? Điều 292 còn đấy, đang sửa và chưa biết thế nào. Nói ở Việt Nam đi, không có chuyện gì đâu cũng không được. Còn bảo các em sang Singapore đi thì kẹt quá!”

Theo ông Tuấn, dự thảo sửa Điều 292 Bộ Luật hình sự 2015 về Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông vẫn chưa làm không khí bớt căng thẳng. Không chỉ có giới khởi nghiệp đang nhấp nhổm tìm đường sang Singapore, ông cho biết, một số doanh nghiệp hội viên như FPT, CMC cũng cho rằng, với điều luật này, họ cũng có thể bị buộc tội kinh doanh trái phép bất cứ lúc nào khi thử nghiệm sản phẩm mới trên mạng.

“Đối với doanh nghiệp CNTT thì mạng là môi trường để họ thử nghiệm và phải thử nghiệm rất nhiều lần. Nếu như nông nghiệp người ta cũng cần 2-3 năm để thử nghiệm giống mới thì doanh nghiệp CNTT cứ đưa sản phẩm lên một cái là trái phép. Đến lần thứ 2, 3 thì được coi là có tổ chức. Cùng với những quy định chế tài thì nó gần như triệt tiêu toàn bộ nhiệt huyết sáng tạo mà chúng ta đang động viên” , ông Tuấn nêu quan điểm.

Cũng theo vị này, Điều 292 chỉ nên giữ yêu cầu vấn đề nào liên quan đến an ninh quốc gia, an toàn xã hội thì kiểm soát. Còn liên quan đến kinh tế khác thì đã có các luật chuyên ngành chi phối để đảm bảo chủ trương không hình sự hóa các quan hệ kinh tế.

Trước đó, Công ty cổ phần VNG đã gửi một bản kiến nghị dài 1.400 chữ đến HCA để tổng hợp, trình lên lãnh đạo thành phố xem xét và có ý kiến với Bộ Tư Pháp. Đơn vị này thậm chí quyết liệt hơn khi đề xuất bỏ hẳn Điều 292 với lý do tạo ra sự bất bình đẳng giữa các ngành nghề kinh doanh.

“Mạng internet, mạng viễn thông và các dịch vụ cung ứng trên internet chỉ là công cụ hỗ trợ. Bản thân nó không tạo ra tính nguy hại cho xã hội, không xâm phạm tới quyền và lợi ích của bất kỳ ai. Tính nguy hại được tạo ra khi người sử dụng và người cung ứng dịch vụ có mục đích không tốt. Như vậy thì nó không phụ thuộc vào dịch vụ được cung cấp offline hay qua mạng. Do đó, không nên vì lý do các dịch vụ này được cung ứng qua mạng để xử lý hình sự”, VNG phân tích, đồng thời nhận định sự bất bình đẳng còn ở doanh nghiệp nội dung số trong nước và nước ngoài. Trong khi doanh nghiệp trong nước bị kiểm soát chặt chẽ bằng nhiều quy định, giấy phép thì các doanh nghiệp nội dung số xuyên quốc gia vẫn thu lợi từ thị trường Việt Nam mà cơ quan chức năng không quản lý, giám sát được hoặc vượt khả năng quản lý, giám sát.

Ông Đào Đình Khả – Vụ trưởng Vụ Công nghệ thông tin cho biết, cách đây một tuần, Hiệp hội phần mềm và dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) đã tiếp tục gửi một bản kiến nghị đến Chính phủ, Quốc hội về điều 292. Hiện tại, Vụ Công nghệ thông tin đang tiếp thu thêm ý kiến để cùng đề xuất hướng chỉnh sửa thích hợp. “Tôi nghĩ các nội dung đưa vào điều 292 cần lấy ý kiến rộng rãi hơn và cần có sự đánh giá sâu sắc hơn. Bản thân chúng tôi cũng rất lo lắng và sẽ đồng hành với các hiệp hội và doanh nghiệp để đề xuất phương án phù hợp”, ông Khả cho biết.

“Không biết luật này ra sẽ bắt được bao nhiêu ông đi tù nhưng tác động tiêu cực thì nhiều, nhất là làm ‘nản lòng chiến sĩ’. Tinh thần mà nản thì khó mà làm được gì tốt. Tôi cho rằng, chúng ta nên cân nhắc về giá trị mang lại giữa việc chúng ta ngăn chặn được gì so với cái tiêu cực mà nó gây ra”, ông Lại Đức Nhuận – Giám đốc Công ty Larion góp ý tại buổi đối thoại.

Trước đó, vào trung tuần tháng 9, Bộ Tư Pháp đã công bố dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật hình sự năm 2015. Theo đó, cơ quan soạn thảo vẫn giữ Điều 292 về Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông với lý do “góp phần tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh trên mạng; bảo vệ những người làm ăn chân chính, đúng pháp luật, xử lý nghiêm những người cố tình vi phạm pháp luật và thu lời bất chính lớn từ việc vi phạm đó, góp phần tăng cường sự quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực này”.

Cụ thể, nếu chưa được cấp phép thì người nào có các hành vi gồm: Kinh doanh vàng miếng trên tài khoản; Sàn giao dịch thương mại điện tử; Kinh doanh đa cấp; Trung gian thanh toán; Trò chơi điện tử trên mạng; Các loại dịch vụ khác trên mạng… có thể bị phạt cao nhất là 5 năm tù.

Viễn Thông