Lẽ ra đã có con đường bằng phẳng với những lời mời từ các tập đoàn lớn, nhưng Peter lại chọn sự nghiệp làm chủ đầy thăng trầm suốt 15 năm qua.
Đã 5 lần khởi nghiệp với 3 thành công và 2 thất bại. Đó là nét độc khiến Peter Nguyễn (Việt kiều Úc) trở thành tâm điểm thảo luận trên các diễn đàn khởi nghiệp hiện nay. Lần mạo hiểm gần đây nhất và cũng thành công nhất của Peter là với thương hiệu Buzzmetrics.
Năm 2012, Buzzmetrics là nơi đầu tiên tại Việt Nam phát triển mô hình Social Listening, một phương pháp nghiên cứu thị trường dựa vào phân tích phản ứng của người dùng trên các mạng xã hội. Sau 3 năm đi vào hoạt động, doanh thu của Buzzmetrics đã đạt đến nửa triệu USD, tăng trưởng ổn định ở mức 35% mỗi năm. Công ty này cũng trở thành đối tác của nhiều tập đoàn lớn trong và ngoài nước, bao gồm Samsung, Coca-Cola, Unilever và Mead Johnson.
Cách đây 18 năm, Peter Nguyễn là 1 trong 150 sinh viên xuất sắc nhất của Việt Nam du học theo tài trợ toàn phần của Chính phủ Úc. Năm 20 tuổi, anh tốt nghiệp loại ưu trong tốp 20 của Đại học Sydney. Quá khứ của Peter lẽ ra đã rất bằng phẳng với những lời mời hấp dẫn từ các tập đoàn lớn. Nhưng anh đã chọn theo con đường làm chủ đầy thăng trầm trong suốt 15 năm qua.
Vị đắng sôcôla
Vào năm nhất Đại học, đam mê làm chủ của Peter đến từ công việc làm thêm kế toán tại một công ty biên phiên dịch ở Sydney. Vào những năm 1990, các doanh nghiệp này vẫn còn sử dụng khá nhiều nhân viên ghi chép vào sổ tay lịch hẹn giữa biên dịch viên và khách hàng. Suốt 6 tháng, ngoài làm kế toán, Peter đã mày mò tạo ra hệ thống quản lý lịch hẹn qua mạng và máy tính. Kết quả là ông chủ của anh đã cắt giảm được lượng nhân viên từ 8 xuống còn 3 người. Song, lương của Peter được nâng lên vỏn vẹn từ 8 USD lên 12 USD/giờ. Peter thấm thía nhận ra rằng, khi làm thuê, dù có lao động cật lực, bạn không thể đòi hỏi cao hơn được nếu không sở hữu riêng doanh nghiệp đó.
Thế là tham vọng sở hữu công ty riêng của Peter Nguyễn bắt đầu âm ỉ. Sau khi tốt nghiệp năm 2002, ban ngày anh vẫn là kế toán viên toàn thời gian với mức lương 13 USD/giờ. Tối về, Peter mở thêm dịch vụ sữa chữa vi tính tại nhà.
“Tiền công ban ngày là 110 USD. Còn buổi tối, số tiền tự kiếm thêm cao gấp 4 lần là 450 USD. Làm chủ đem lại mức thu nhập cao hơn hẳn, nên tôi chẳng bao giờ muốn làm thuê nữa”, anh nhớ lại.
Nhưng sau này, chính Peter cũng khẳng định “chẳng thể ngờ ra làm riêng lại khó đến vậy” khi hồi tưởng lại thất bại đau nhất đời mình vào đầu năm 2008. Lúc ấy, anh nuôi tham vọng mở chuỗi tiệm bánh sôcôla dọc phố King Cross. Nhờ thành công từ dịch vụ sửa chữa máy tính tận nhà Safemode của mình, anh nhảy ra kinh doanh nhà hàng vì suất lợi nhuận ngành này cao nhất tại Sydney.
Suốt 8 tháng, Peter đi khắp các tiệm bánh quanh vùng để học làm sôcôla. Thế mà tiệm bánh của anh mở được 8 tuần đã phải đóng cửa vì lỗ nặng. Thất bại này đã cuỗm sạch sự tự tin của anh.
Nhìn lại cú ngã nặng nề, Peter kết luận đó là sai lầm về cả 3 mặt mô hình, địa điểm và thời điểm. Anh đã bán sôcôla dựa theo mô hình kinh doanh thức ăn nhanh, mà quên rằng sôcôla chỉ dành cho không gian lãng mạn và chậm rãi. Tiệm mở ngay giữa phố King Cross, là khu vui chơi chứ không phải khu công nghiệp cần phục vụ nhanh. Và lúc ấy lại rơi ngay vào điểm bùng phát khủng hoảng kinh tế 2008, khi dân Úc hạn chế chi tiêu trên bánh kẹo xa xỉ. Từ đó, Peter rút ra bài học đắt giá: “Muốn thành công thì phải chuẩn bị thật kỹ”. Do đó, anh đã bỏ ra gần 2 năm trời tiếp theo để nghiên cứu mô hình Social Listening trước khi mở ra Buzzmetrics tại Việt Nam.
Buzzmetrics: Ngọn núi cuối cùng?
Khác với lần khởi nghiệp vội vã trước, Peter Nguyễn quyết định trở về Việt Nam đầu quân cho Tập đoàn Nielsen vào năm 2011. Tại đây, anh tham gia xây dựng mô hình Social Listening, ứng dụng đo lường phản ứng của người dùng đối với một thương hiệu qua các mạng xã hội. Vào năm 2013, Nielsen đóng cửa mô hình này, còn Peter lại quyết ra riêng ra để thành lập Buzzmetrics.
Hai năm làm việc ở Nielsen đã để lại cho Peter 2 thứ quý báu: kiến thức và mối quan hệ. Mối quan hệ lại cung cấp cho Buzzmetrics 2 thứ quan trọng nhất là nhà đầu tư thiên thần và danh sách khách hàng có nhu cầu cao với Social Listening mà Nielsen chưa thể đáp ứng (Samsung và Coca-Cola). Chính 2 yếu tố này đã giúp Buzzmetrics trụ vững trong vài năm đầu.
Đến gần đây, sau sự cố của Tân Hiệp Phát (con ruồi trong chai nước), thì Social Listening đã trở thành mối quan tâm của nhiều doanh nghiệp khi muốn theo dõi phản hồi của người dùng trên mạng. Từ mức vài khách hàng những ngày đầu, hiện Buzzmetrics đã có trên 1.000 khách hàng doanh nghiệp yêu cầu hỗ trợ theo dõi mạng xã hội mỗi ngày.
Điểm lại 5 lần khởi nghiệp, nhiều bạn trẻ không khỏi thắc mắc vì sao Peter Nguyễn toàn khởi nghiệp trong những lĩnh vực anh không hề được dạy, như làm bánh, sửa chữa máy tính hay viết phần mềm ứng dụng marketing. “Đó là sai lầm cơ bản khi bạn nghĩ học gì sẽ làm đó,” Peter chia sẻ.
Theo anh, khởi nghiệp cần nhiều hơn một kỹ năng chuyên môn và quan trọng nhất là kỹ năng quản lý. “Cho nên, nếu các bạn trẻ có ý tưởng khởi nghiệp trong công nghệ thì đừng lo bản thân mình không biết viết mã. Chỉ cần bạn tìm được anh chàng viết mã giỏi nhất là xong. Riêng bạn cần thu thập kiến thức về tất cả các mặt để đánh giá công việc của họ“, Peter nói thêm.
Di ngón tay vẽ một vòng tròn trên mặt bàn, Peter đặt tên là “khu vực an toàn” (Comfort Zone). “Bí quyết khởi nghiệp không đặt nặng vào chuyên môn mà đi từ mối quan hệ. Hãy bước ra khỏi khu vực an toàn của bạn để trải nghiệm và kết nối nhiều hơn. Từ đó, bạn có thể tìm được nhà đầu tư để giải quyết vấn đề vốn. Và cả kinh nghiệm lẫn nhân lực để lấp đầy lỗ hổng chuyên môn”, anh nói.
Ở tuổi 34, Peter Nguyễn đã leo đến đỉnh cao của ngọn núi thứ 5 Buzzmetrics. Khi được hỏi liệu đây có phải điểm cuối cùng trên hành trình khởi nghiệp, anh cười lắc đầu: “Chưa đâu. Tôi sắp mở một công ty mới trong lĩnh vực công nghệ. Các bạn hãy chờ xem nhé”.
Nguồn Infonet