Thực ra là lời khuyên “hãy theo đuổi đam mê” khiến bạn… kém thành công hơn?

Chưa bao giờ lời khuyên “hãy theo đuổi đam mê để thành công” lại trở nên phổ biến như hiện nay. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây từ trường Đại học Stanford cho biết, đây lời khuyên có thể khiến bạn… kém thành công hơn.

Theo một nghiên cứu sắp được đăng trên tạp chí Khoa học Tâm lý (Psychological Science), lời khuyên “hãy theo đuổi đam mê” có thể sẽ khiến người ta… kém thành công hơn. Bởi vì, câu nói này vẽ ra con đường thành công dễ dàng một cách phi thực tế và thu hẹp sự tập trung của con người một cách quá mức.

Với sự giúp đỡ của Paul O’Keefe – người từng là nghiên cứu viên hậu tiến sĩ ở Đại học Stanford, 2 nhà tâm lý học cũng của Đại học Stanford là Carol Dweck và Gregory Walton đã tiến hành một loạt các thí nghiệm để tìm xem hệ thống niềm tin nào sẽ dẫn con người tới thành công hay thất bại.

Mẫu thử nghiên cứu của họ đến từ 2 nhóm sau: Thứ nhất, những người ưa thích khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán hay còn gọi là STEM – từ gộp chung của Science, Technology, Engineering và Mathematics. Nhóm thứ hai là những người ưa thích nhân học và nghệ thuật.

Với 5 thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đã quan sát tổng cộng 470 cá nhân khi họ đọc nhiều bài viết và xem các video có liên quan đến chủ đề họ yêu thích lẫn không yêu thích. Kết quả, những người chỉ thuần túy quan tâm đến duy nhất một chủ đề ít có khả năng hoàn thành cũng như hiểu rõ nội dung của các bài viết hay video.

Từ đó, nhóm nghiên cứu đã đưa ra kết luận: Những lời khuyên đại loại như “hãy theo đuổi đam mê của bạn” khiến người ta nghĩ rằng việc theo đuổi một đam mê nào đó là chuyện dễ dàng. Và, những người tin vào lời khuyên này thường dễ bỏ cuộc khi phải đối mặt với khó khăn hay thử thách.

Gregory Walton nói nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra việc chỉ tập trung theo đuổi duy nhất một đam mê khiến người ta ít khi xem xét đến những lĩnh vực tiềm năng khác trong sở thích. Và, quan điểm hạn chế này có thể gây trở ngại đối với sự thành công của cá nhân đó, lẫn sự thành công của cả cộng đồng.

Walton nói: “Nhiều tiến bộ trong khoa học và kinh doanh được tạo ra khi người ta biết kết hợp các lĩnh vực khác nhau lại, khi người ta thấy được những liên kết mới giữa các lĩnh vực mà vốn dĩ chưa từng xuất hiện trước đó”.

Còn O’Keefe nói thêm rằng thế giới đang ngày càng được kết nối với nhau một cách chặt chẽ. Và, điều này cho phép con người tạo ra những liên kết có giá trị hơn bao giờ hết trong các lĩnh vực như nghệ thuật, công nghệ và khoa học xã hội

“Nếu bạn tập trung quá mức vào một lĩnh vực và chỉ nhất nhất theo đuổi nó, bạn sẽ khó có thể phát triển những sở thích và kỹ năng chuyên môn khác – thứ vốn cần thiết để thực hiện sự liên kết”, Walton nói.

Thế nên, thay vì nghĩ rằng sự nghiệp là cơ hội để theo đuổi đam mê của bản thân, nhóm nghiên cứu khuyên chúng ta nên tập suy nghĩ rằng cuộc sống là một chuỗi các cơ hội để phát triển nhiều niềm đam mê khác nhau. 

Walton nói: “Nếu bạn nhìn vào một điều gì đó và nghĩ rằng nó có vẻ thú vị, cũng như bản thân bạn có thể đóng góp cho nó, thì hãy đầu tư công sức cho điều đó. Hãy dành thời gian để thực hiện nó, để đối mặt với những thách thức mà nó mang lại và dần dần, bạn sẽ xây dựng được sự gắn kết với nó”.

Tỷ phú tự thân Mark Cuban – ông chủ sở hữu của đội bóng rổ Dallas Mavericks kiêm nhà đầu tư trong chương trình truyền hình thực tế Shark Tank – cũng đồng ý với quan điểm trên và còn nâng nó lên một mức nữa. Trong series Amazon Insights for Entrepreneurs, Cuban chia sẻ: “Một trong những lời nói dối trắng trợn trên đời này là hãy theo đuổi đam mê của bạn. Mọi người ai ai cũng khuyên bạn như thế.”

Ông cho rằng mọi người nên tập trung vào thế mạnh của bản thân hơn là đam mê, vì đâu phải lúc nào chúng ta cũng giỏi thứ mà chúng ta thích. Ngoài ra, việc hoàn thiện một thế mạnh của bản thân cũng có thể trở thành đam mê. Vị tỷ phú nói đùa: “Tôi từng rất muốn trở thành một cầu thủ bóng chày. Tuy nhiên, tôi nhận ra mình chỉ có thể ném bóng chạm mốc 70 dặm/giờ, trong khi các cầu thủ chuyên nghiệp lại đạt tốc độ trong khoảng hơn 90 dặm/giờ”.

“Những thứ được bạn dành thời gian, công sức cho thường là những thứ mà bạn giỏi. Và, nếu bạn dành đủ thời gian cho nó, bạn có thể trở nên rất giỏi. Bí mật là thế này: Chẳng có ai lại từ bỏ thứ mà mình giỏi cả. Bởi vì, việc giỏi một thứ gì đó rất vui và trở thành một trong những người giỏi nhất còn vui hơn nữa”, Cuban nói.

(Nguồn: CNBC)